شعله‌ور شدن طلای جهانی در سایه تردیدهای ارزی و خلا مدیریتی اقتصاد
در آغازین روزهای معاملاتی سال ۱۴۰۴، عرصه ارزی کشور چشم‌انداز پیچیده‌ای را پشت سر می‌گذارد. کنشگران میدان مبادلات ارزی، همچنان زیر سایه ابهامات سیاسی و اقتصادی، در جست‌وجوی روندی روشن برای قیمت دلار به سر می‌برند. از یک سو گفت‌وگوهای نامعلوم میان ایران و ایالات متحده و تنش‌های جاری سیاسی، حس نااطمینانی را در بازار تقویت کرده و انتظار صعودی شدن نرخ دلار را افزایش داده است. از سوی دیگر مداخلات پیوسته بازارساز از طریق تزریق مقطعی ارز و تنظیم نرخ حواله‌ها، زمینه را برای فروکش کردن شدید نوسانات فراهم آورده و به نوعی مانع از ورود دلار به کانال‌های بالاتر شده است.
اما با وجود تنش‌های سیاسی و رخدادهای ضدونقیض، قیمت طلا همچنان رو به رشد است و دلار در تلاطم ابهامات باقی مانده است.
بنابر گفته معامله‌گران محلی، طی روزهای اخیر، دلار تهران نوسان مثبت را در کانال دوم کریدور دهم تجربه کرد و گاه به محدوده سوم هم نزدیک شد اما مجدداً به کانال پیشین بازگشت. بازار هرات نیز حرکتی مشابه داشت که از ارتباط نزدیک میان تحولات منطقه‌ای و سیگنال‌های خارجی حکایت میکند. این در حالی است که در نخستین اعلام رسمی سال جدید، مرکز مبادله ایران از صعود نرخ دلار و درهم خبر داد: دلار در محدوده ۷۰ هزار تومان در بازار رسمی قرار گرفت و درهم نیز با رشد قیمت همراه شد اما نرخ یورو مسیر کاهشی را طی کرد.
برخی کارشناسان بر این باورند که رکوردشکنی اخیر بهای طلای جهانی، که تا مرز تاریخی ۳۰۸۵ دلار پیش رفته، در افزایش انتظارات تورمی و روی‌آوری بیشتر افراد به بازار ارز موثر بوده است. نمود این مسئله در بازار طلای داخلی نیز آشکار است؛ به‌طوری که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به پله هشت میلیون تومان صعود کرده و هر مثقال طلای آبشده نیز تا نیمه بالایی کانال ۳۵ میلیون تومان پیشروی داشته است.
از دیگر سو، بازار سکه طلا نیز تحت‌تأثیر همین وضعیت، در روزهای گذشته روند صعودی را پیش گرفت. سکه امامی با عبور از مقاومت ۹۷ میلیون تومانی تا آستانه ۹۹ میلیون تومان بالا رفت و نوسانات قابل توجهی را به ثبت رساند. مطابق برآورد تکنیکالیست‌ها در صورت تثبیت نرخ سکه در این محدوده قیمتی، احتمال صعود به کانال‌های بالاتر وجود دارد اما اگر این سکوی حمایتی شکسته شود، افت معنادار قیمت دور از انتظار نخواهد بود.
افزون بر تحولات بیرونی، شرایط داخلی نیز در نوسان‌های اخیر نقش بسزایی دارد. جای خالی وزیر اقتصاد در حساس‌ترین برهه زمانی یکی از مواردی است که فعالان مالی را نگران کرده است. این خلأ مدیریتی، هماهنگی لازم در سیاست‌گذاری کلان را تضعیف کرده و موجب گردیده تصمیمات آنی و گاه ناهمسو در عرصه ارزی و پولی، در کنار مداخلات گسترده بازارساز، فضای تردید را تشدید کند.
دورنمای پرنوسان
نامه‌نگاری اخیر میان ایران و ایالات متحده اگرچه امیدی هرچند شکننده از احتمال شروع مذاکرات غیرمستقیم را رقم زده اما عاملان اقتصادی از قطعیت این روند اطمینان ندارند. در سوی دیگر جنگ روسیه و اوکراین همچنان سایه‌اش را بر تحولات جهانی می‌گسترد و سبب استقبال شمار بیشتری از سرمایه‌گذاران از طلا به عنوان پناهگاهی امن میشود. بر این اساس، چنانچه تنش‌ها تشدید شود یا توافقات دیپلماتیک به بن‌بست برسد، احتمال اوج‌گیری بیشتر بهای طلا و ارز در بازار داخلی ایران وجود خواهد داشت.
گفته میشود که یکی از نقاط کلیدی هفته جدید، نحوه واکنش بازار به اخبار سیاسی و میزان عرضه بازارساز خواهد بود. در صورتی که بازارساز همچنان به تزریق گسترده ارز ادامه دهد، شاید دلار فرصتی برای ورود پرقدرت به کانال‌های بالاتر نیابد. از سوی دیگر، هر جرقه خوش‌بینی در فضای سیاسی میتواند تا حدودی آرامش نسبی را به میدان مبادلات ارزی بازگرداند.
آنچه برای تصمیم‌گیران و فعالان اقتصادی حائز اهمیت است، دوری از بلاتکلیفی‌های مزمن و تعیین مسیری شفاف برای سیاست‌های پولی و مالی است. تا زمانی که صحنه سیاسی داخلی و خارجی در هاله‌ای از ابهام باقی بماند، بازار طلا و ارز در فضایی از تردید و احتیاط به سر خواهد برد و شرایط شکننده آن، راه را برای نوسانات شدید هموار میکند.
